گزارشی ویژه از اقدامات متنوع حوزه خدمات شهری شهرداری قدس
بهبود کیفیت زندگی در شهرقدس در سایه ارتقای نظافت شهری
جمله «شهر ما خانه ماست» را همه ما شنیدهایم. مضمون این جمله یعنی اینکه همه ما باید شهرمان را همانند خانهمان بدانیم و تلاش کنیم آن را پاکیزه نگه داریم. اما متولی اصلی پاکیزه نگه داشتن و رفت و روب شهر معاونت خدمات شهری شهرداری است. اگر خدمات شهری فقط یک شبانهروز تعطیل باشد نظم و بهداشت شهر دچار اختلال میشود. مجموعه شهرداری مدیریت اصلی اداره امور شهر را به عهده دارد و این مسوولیت به دليل ایفای رسالت شهرداریها عملکرد حوزه خدمات شهری را دشوار میسازد، چرا که ارائه خدمات شهری مستلزم ارتباط گسترده با شهروندان، صرف هزینه بالا و اجرای پروژههای مختلف است و نحوه ارائه خدمات شهری مختلف رضایتمندی شهروندان را به همراه دارد. نظافت معابر و گذرهای شهر جزو اولویتهای اصلی شهرداری بهشمار میآید، از این رو نظافت شهر، جمعآوری زباله و رفت و روب شهر به صورت مستمر و روزانه انجام میگیرد، چرا که شهروندان انتظار دارند وقتی صبح زود از خانه بیرون میآیند، محله خود و خیابانها را رفت و روب شده و تمیز ببينند. برای شهروندان زیبایی بصری شهر و نشاط و شادابی آن از هر چیز دیگری بااهمیتتر است و این خواسته آنها، مسوولیت مدیريت شهری بهویژه مسوولان حوزه خدمات شهری را سنگینتر میکند. اما مدیریت شهری دوره پنجم سعی کرده است در حوزه خدمات شهری چند گام به پیش بردارد و عرصههای جدیدی را پیش روی این حوزه بگشاید. در این گزارش به مهمترین اقدامات دوره پنجم مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری پرداختهایم.
راهاندازى مركز فوريتهاى شهرى
پس از مطالعه و بررسى راههاى خدمترسانى بهتر به شهروندان، مركز فوريتهاى شهرى با هدف رسيدگى سريع و عاجل به مشكلات حوزه خدمات شهرى راهاندازى شد. بخشى از وظايف مركز فوريتهاى شهرى از قبيل تعميرات جزئى و موضعى پيادهروها و جداول، رفع مشكلات اوليه معابر، تعمير و ساخت دريچهها، رفع معايب بوستانها، همسطحسازى دريچهها و جوشكارى است که شهروندان شهرقدسی ميتوانند از طريق سامانه ١٣٧ مشكلات حوزه خدمات شهرى را با شهردارى قدس در ميان بگذارند تا نسبت به رفع مشكلات در کوتاهترین زمان ممکن اقدامات لازم صورت پذيرد.
رفع سد معبر و حذف زوائد بصری
ساماندهی و حذف زوائد بصری از جمله تابلوهای واحدهای صنفی موجود در سطح شهر با هدف رفع سد معبر در جهت تسهیل در عبور و مرور و رفاه حال شهروندان و حفظ زیبایی منظر شهری در دستور کار حوزه معاونت خدمات شهری قرار گرفته و اجرایی میشود. این تابلوها به لحاظ قرار گرفتن در نقاط مختلف شهر و با توجه به اینکه در دید شهروندان قرار دارند یکی از مناظر مهم شهر به شمار میروند و سیما و منظر شهری را تحت تاثیر قرار میدهند، بنابراین بحث ساماندهی آنها امری ضروری است.
ساماندهی المانهای میادین سطح شهر
یکی از مواردی که در دوره جدید مدیریت شهری بر آن تاکید شد، ضرورت ساماندهی المانهای موجود در میادین و معابر اصلی شهر بوده است. بر همین اساس، بازپیرایی و ساماندهی میادین و معابر اصلی شهر در دستور کار شهرداری قدس قرار گرفت؛ اقدامی که با ایجاد تغییر و تحول در این میادین و معابر، شهر از حالت یکنواختی و دلمردگی خارج کرده و علاوه بر ایجاد دید بصری و چشمانداز مناسب، نشاط شهروندان را به دنبال داشته است. خرید تلویزیونهای جدید و پیشرفته شهری و همچنین راهاندازی تابلوی سنجش میزان آلودگی هوا و نصب بیلبوردهای جدید و زیبا در معابر حاشیهای شهر بعنوان یکی از راههای افزایش زیبایی شهر و ایجاد درآمد پایدار از دیگر برنامههای مدیریت شهری است.
ساماندهی خودروهای حمل نخاله
هدف از اجرای این طرح نظارت بیشتر بر کار خودروها و جلوگیری از تخلیه نخاله در مکانهای غیرمجاز در سطح شهر قدس میباشد. سازمان مدیریت پسماند شهرداری قدس در مرحله نخست اجرای این طرح برای 20 دستگاه از ماشینآلات سنگین و نیمهسنگین مجوز فعالیت حمل نخالههای ساختمانی صادر کرد. محل در نظر گرفته شده جهت تخلیه مجاز نخاله و پسماندهای ساختمانی گود شینگو واقع در هفت جوی-جنب کارخانه ماد آسفالت میباشد و از همشهریان عزیز درخواست میشود در صورت مشاهده تخلیه غیرمجاز نخاله در نقاط مختلف شهر موضوع را از طریق سامانه 137 و شماره تلفن 46822116 به اطلاع مسئولان ذیربط برسانند.
هویتبخشی به معماری بومی و اسلامی در کمیته سیما و منظر شهری
کمیته سیما و منظر شهری شهرداری قدس با هدف هویتبخشی به معماری بومی و اسلامی این شهر در راستای ایجاد تحول در چهره و زیبایی بصری شهر در حوزههای مختلف از جمله بازپیرایی معابر، ساختمانسازی بهویژه در بخش تجاری و نصب سردربها و تابلوهای تبلیغاتی، ساماندهی کیوسکهای تجاری و مطبوعاتی، طراحی و نصب المانهای مناسب در مناطق پرتردد بهویژه میادین اصلی و... تصمیمات مقتضی را اتخاذ میکند.
جمعآوری و دفن روزانه 300 تن زباله در شهرقدس
در شهر قدس روزانه حدود 280 تا 300 تن زباله تولید میشود که کار جمعآوری این میزان زباله از مبدا تا محل دفن (اخترآباد) با همکاری نواحی به عهده سازمان مدیریت پسماند است. سازمان مدیریت پسماند با 3 دستگاه سیمتریلر مکانیزه اقدام به حمل زباله از سکوی میانه به گود اخترآباد میکند.
پیگیری تماسهای مردمی با سامانه 137 در اسرع وقت
یکی از ابزارهای مهم ارتباطی مدیریت شهری با شهروندان، سامانه تلفنی 137 است که با احیای این سامانه در دوره پنجم مدیریت شهری، شاهد استقبال خوب مردم از این راه ارتباطی بودهایم و روزانه دهها تماس از طریق این سامانه با مدیریت شهری برقرار میشود. شهروندان گرامی میتوانند خواستهها و مطالبات خود در حوزه مسائل شهری را از طریق سامانه 137 با شهرداری در میان بگذارند تا عوامل واحد فوریتهای شهری در اسرع وقت به این درخواستها رسیدگی کنند.
لایروبی و پاکسازی نهر زرنان
به دلیل انباشته شدن رسوب و زباله در نهر زرنان و مسدود شدن مسیر آب، بوی بسیار نامطبوعی ناشی از آب خروجی از شرکت نفت پارس در این منطقه جریان داشت، بر همین اساس سال گذشته عملیات لایروبی و پاکسازی نهر روباز خیابان صنعت نفت انجام شد. این عملیات پاکسازی به طول 300 متر و حد فاصل خیابان صنعت نفت تا ورودی کانال صورت گرفت. با اجرای این طرح، مشکلات و معضلات زیست محیطی از جمله بوی نامطبوع و آلودگی محیط این منطقه نیز رفع شد که رضایت مردم منطقه را در پی داشته است. لایروبی و پاکسازی نهر روباز اتمام عملیات نیست و انتقال این کانال به زیر زمین جهت زیباسازی و مناسبسازی محیط و جلوگیری از حوادث احتمالی در دستور کار قرار دارد. با انتقال این نهر به زیر زمین، مشکلات ناشی از آن نیز به طور کامل رفع خواهد شد.
لایروبی کانال سی متری شهدا
پاکسازی انهار و لایروبی کانالهای شهری به منظور جلوگیری از بروز آبگرفتگی معابر، هدایت آبهای سطحی و جریانات حاصل از بارندگی، همچنین در راستای جلب رضایتمندی شهروندان و کنترل و پیشگیری از هرگونه حادثه احتمالی و... امری اجتنابناپذیر تلقی میشود که هر گونه بی توجهی به لایروبی کانالها و مسیلها، در مواقع بحرانی میتواند منجر به حادثه شود. بر همین اساس، در سال گذشته معاونت خدمات شهری شهرداری قدس با توجه به اهمیت این موضوع اقدامات پیشگیرانهای از قبیل پاکسازی و لایروبی کانالها و مسیلها با هدف جلوگیری از آبگرفتگی معابر و انسداد آبروها در زمان وقوع بارندگیهای فصلی و احتمال بروز سیلاب در معابر سطح شهر را در دستور کار خود قرار داد. در همین راستا عملیات لایروبی کانال سی متری شهدا به طول حدود ۲.۵ کیلومتر توسط پرسنل شهرداری انجام شد.
توزیع سطلهای مخصوص تفکیک زباله در ادارات
کاهش آلودگیهای زیستمحیطی، بازگشت مواد پسماند به چرخه مصرف، کسب ارزش افزوده از این مواد و... از مزیتهای تفکیک زباله از مبدا است و ادارات، سازمانها، مدارس، واحدهای بخش خصوصی و خانوادهها از جمله نهادهای اجتماعی هستند که میتوانند از طریق تفکیک زبالههای خود از مبدا، شهرداری را در بحث مدیریت پسماند یاری کنند. وظیفه شهرداری ایجاد زیرساختهای لازم در نهادهای یادشده و سطح شهر برای تحقق این امر است. بر همین اساس، سازمان مدیریت پسماند شهرداری قدس اقدام به توزیع سطلهای مخصوص تفکیک مواد پسماند در ادارات و سازمانهای شهرقدس نموده است تا زبالههای تر وخشک این مراکز به شکل تفکیک شده جمعآوری شود.
بهکارگیری دستگاههای مکانیزه دستی رفت و روب معابر
با توجه به وظایف پیشبینی شده برای معاونت خدمات شهری مبنی بر شناسایی مشکلات و کمبودهای موجود، یکی از راهبردهای مهم انجام مطالعات اصولی و کارشناسی شده پیرامون به کارگیری ماشینآلات مدرن در زمینههای مختلفی همچون نظافت و پاکیزهسازی معابر شهر، کاهش آلایندههای زیست محیطی، حفظ و ارتقای بهداشت محیطی و حفظ و توسعه فضای سبز میباشد. نظر به اهمیت موضوع و نگاه ویژه شهردار مبنی بر ضرورت ارتقای کیفیت ارائه خدمات شهری، معاونت خدمات شهری با توجه به احساس نیاز به اهتمام بیشتر در زمینه نظافت معابر شهری اقدام به خرید ۴ دستگاه مکانیزه رفت و روب دستی جدید جهت استفاده در معابر شهری کرد. این دستگاه به صورت دستی و توسط یک کارگر به کار گرفته میشود و از مزیتهای آن میتوان به صرفهجویی اقتصادی نسبت به ماشینهای مکانیزه فعلی موجود، عدم اشغال فضای زیاد در معابر، جلوگیری از ایجاد ترافیک و ارتقای سرعت و کیفیت عملیات نظافت اشاره کرد.
لایروبی کانالهای فاضلاب
در فصل بارشها لایروبی کانالهای فاضلاب امری ضروری است تا در زمان بارش نزولات جوی، مسدود بودن مسیر حرکت آب منجر به آبگرفتگی معابر و ایجاد مشکل در سطح شهر نشود. آبهای سطحی شهر از طریق انهار و لولههای فاضلاب به 2 کانال افراسیابی و بهشت فاطمه سرازیر و از این طریق به خارج از شهر سرازیر میشود. به همین دلیل توجه به وضعیت این کانالها و لایروبی آنها امری بسیار حیاتی است. به دلیل انباشت گل و لای و زباله در طول زمان در کانالهای فاضلاب، اجرای عملیات لایروبی اجتنابناپذیر بود. بر همین اساس، در سال گذشته عملیات لایروبی کانالهای فاضلاب اجرایی شد.
نصب زيرمخزنيهای بتني سطل زباله در سطح شهر
زیرمخزنیها به عنوان یکی از اجزای مبلمان شهری در زیباسازی خیابانها و ساماندهی سطلهای زباله شهری نقش دارند و با توجه به اینکه استفاده از زیرمخزنیهای فلزی به دلیل ضربه خوردن، زنگزدگی، فرسوده شدن سازه، سرازیر شدن شیرابه زباله و... مناسب نبوده و هزینه کردن برای این نوع از زیرمخزنیها به نوعی هدررفت منابع مالی است، در سال گذشته اقدام به تهیه و نصب زيرمخزنيهای بتني سطل زباله در سطح شهر شد.
خرید 4 دستگاه پمپ لجنکش
به منظور اجرای اقدامات ضربتی در رفع آبگرفتگیهای معابر سطح شهر در هنگام وقوع بارندگیهای فصلی و هدایت و دفع آبهای سطحی معابر، پلها و زیرگذرها، 4 عدد دستگاه پمپ لجنکش سیار توسط شهرداری خریداری شد. این دستگاهها در اختیار سازمان آتشنشانی و خدمات ایمنی و شهرداری مناطق قرار گرفته است تا در مواقع مورد نیاز نسبت به حل و رفع مشکلات آبگرفتگی معابر سطح شهر اقدامات لازم را انجام دهند؛ موضوعی که در بارندگیهای سیلآسای روزهای نخستین سال به وقوع پیوست و شاهد کارکرد مؤثر این دستگاههای لجنکش در جهت رفع آبگرفتگیهای معابر بودیم.
استقرار کانکس تفکیک و بازیافت پسماند در بوستان شکوفه
در زمینه مدیریت صحیح پسماند نقش فرهنگسازی و تشویق و ترغیب شهروندان در زمینه تولید زباله کمتر و تفکیک پسماند از مبدا با جداسازی زبالههای خشک و تر را میتوان یکی از مباحث کلیدی و حائز اهمیت برشمرد که با کاهش آلودگیهای محیطی، صرفهجویی در هزینههای جداسازی پسماندها، کاهش هزینههای هنگفت حمل و دفن زبالهها، عدم تخلیه ضایعات در محیط زیست شهری، آثار مثبت زیست محیطی و اقتصادی فراوانی را به دنبال خواهد داشت. به همین منظور مدیریت پسماند شهرداری قدس در راستای اجرای وظایف ذاتی این سازمان در خصوص برنامهریزی و مدیریت اجرایی امور مربوط به کاهش تولید پسماند و تفکیک زباله از مبدا و نهادینه کردن این فرهنگ در جامعه، اقدام به نصب و استقرار یک عدد کانکس تفکیک و بازیافت پسماند در بوستان شکوفه واقع در بلوار جمهوری اسلامی کرده است که شهروندان می توانند با مراجعه و تحویل اقلام بازیافتی و زبالههای خشک خود، کالای مصرفی روزانه خود را دریافت کنند.
حفر چاههای جذبی در معابر
با توجه به ضرورت اجرای برنامههای پیشگیرانه به منظور جلوگیری از سرازیر شدن آبهای سطحی در معابر سطح شهر در مواقع بارندگی و با در نظر گرفتن این مسئله که معابر شهری کشش کافی برای جذب آبهای سطحی را ندارند، این شهرداری با اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم و طبق کارشناسیهای صورت گرفته، حفر چاههای جذبی در برخی از معابر شهر را در دستور کار خود قرار داده است. با شناسایی نقاط آبگیر سطح شهر و مطابق جانماییهای انجام شده، عملیات حفر چاه در کوچه فرهنگسرای شمس تبریزی واقع در محله کاووسیه و خیابان شهید قربانی، روبهروی کوچه کارون اجرایی شد.
بازیافت پسماندهای کشاورزی با استفاده از دستگاه چیپر
در گذشته همزمان با اجرای هرس درختان از آذرماه تا پایان اسفند با حجم انبوهی از شاخ و برگ درختان مواجه بودیم که علاوه بر هزینههای ناشی از انتقال به مجتمع پسماند، امحای آنها نیز دردسرساز بود. از این رو سال گذشته با استفاده از دستگاه چیپر یا (چیپس کن: خرد کن شاخ و برگ درختان) پس از هرس درختان، شاخ و برگ هرس شده داخل این دستگاه ریخته شده و تبدیل به قطعههای کوچک چوب میشود که این محصولات به عنوان کود سبز باکیفیت در بوستانها و فضاهای سبز مورد استفاده قرار می گیرد. با استفاده از این روش ساده و ارزان میتوان از دورریز شاخههای هرس شده درختان استفاده بهینه کرد و اهمیت این مسأله زمانی نمود مییابد كه سالانه دهها تن از شاخههای هرس شده درختان دور ریخته میشود و این در حالی است که درختان منابع آبی، خاکی و انرژی زیادی را برای ساخت چوب مصرف كردهاند. چیپس چوب، با ایجاد سایه روی خاک و جلوگیری از رسیدن نور به دانههای علف هرز مانع رشد آنها می گردد و همچنین این محصول با ایجاد یک لایه طبیعی روی خاک رطوبت خاک را حفظ نموده و باعث صرفهجویی در مصرف آب میگردد. بهره گیری از این روش علاوه بر کاهش حجم پسماند در حفظ محیط زیست در مصارف کشاورزی، دامداری و صنعتی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
انتقال و هدایت آبهای سطحی
یکی از مهمترین شاخصههای مدیریت بحران، مسئله پیشگیری و حفظ آمادگی در مواجهه با بحرانهای احتمالی است که با برنامهریزی و اتخاذ تدابیر و تمهیدات لازم میتوان اقدامات لازم را در زمان وقوع بحران انجام داد. جمعآوری و دفع آبهای سطحی معابر شهر نیز در راستای پیشگیری و مقابله با بحرانهای احتمالی و رفع معضل آبگرفتگی صورت می گیرد که در سالهای گذشته عملیات اجرایی فاز نخست جمعآوری آبهای سطحی با استفاده از لولههای فایبرگلاس (GRP) به طول بیش از یکهزار و دویست متر در راستای رفع معضل آبگرفتگي سي ساله در خيابان جانبازان از سهراه قدس تا خیابان شهید عالمی و انتهای خیابان شهید قربانی تا انتهای خیابان فرهنگ انجام گرفته است. با توجه به تجربه موفقیتآمیز عملیات اجرایی فاز نخست ساماندهی و هدایت آبهای سطحی در فصول بارشی و اهمیت این موضوع، اجرای فاز دوم و سوم این پروژه نیز براساس نیازسنجی و اولویتبندی در نقاط حساس و آبگیر خیابانهای سطح شهر اجرا شد. فاز دوم پروژه جمعآوری آبهای سطحی در محدوده خیابان هجرت ششم، خیابان طالقانی، خیابان آزادی، بلوار امام خمینی تا تقاطع انقلاب با استفاده از لولههای910 KG به طول 3 کیلومتر و فاز سوم این طرح در حد فاصل میدان مصلی، خیابان آزادی، خیابان بهشتی تا تقاطع گودرزی اجرایی شد.
جمعآوری سگهای بلاصاحب
یکی از معضلاتی که امروزه شهرها با آن درگیر هستند وجود حیواناتی از قبیل موشها و سگها هستند که بعضا با جمعیت انبوه خود مشکلاتی را برای شهروندان به وجود میآورند. شهرداری قدس در سالهای اخیر اقدامات مقابلهای مداومی را با این معضل به انجام میرساند که میتوان به تلهگذاری برای به دام انداختن موشها و زندهگیری سگهای بلاصاحب اشاره کرد به طوری که در 2 سال اخیر حدود 3500 قلاده سگ از سطح شهر جمعآوری شده است.